Japoński system edukacyjny

 

12345

 

5.(b) Kolegia Niższe (jap. „tanki daigaku”)

Te 2- 3-letnie uczelnie – głównie instytucje prywatne (około 85%) – to przedwojenne szkoły, które przemianowano do rangi uczelni wyższych. Około 90% studentów tych szkół stanowią kobiety, dla których edukacja w nich jest traktowana jako przygotowanie do małżeństwa, bądź do krótkiej pracy zawodowej przed małżeństwem. Zatem popularnymi przedmiotami w programie nauki są m.inn.: ekonomia, opieka nad chorym, opieka nad dzieckiem, pedagogika, nauki humanistyczne i społeczne.

 

5.(c) Kolegia Specjalistyczne (jap. „senshū gakkō”)

System tych szkół powstał w 1976 roku i jest jakby na uboczu głównej struktury edukacji w Japonii (czyli szkół podstawowych, średnich niższego oraz wyższego stopnia i uniwersytetów). Kolegia specjalistyczne oferują rozmaite kursy na trzech różnych poziomach. Pierwszy poziom adresowany jest do absolwentów średnich szkół niższego stopnia, poziom drugi – zaawansowany – dla absolwentów średnich szkół wyższego stopnia, zaś na poziomie trzecim kurs może być podejmowany przez wszystkich, bez wymagań co do wykształcenia. Kolegia Specjalistyczne oferują zajęcia z różnych specjalności (np. informatyka, inżynieria, architektura), i zrzeszają głównie mężczyzn. Często uczęszczają do takich Kolegiów regularni studenci z uniwersytetów, którzy chcą ukończyć w ten sposób dwa fakultety, bądź starają się o uzyskanie odpowiednich dyplomów i certyfikatów technicznych. Choć prestiż Kolegiów Specjalistycznych jest niższy niż uniwersytetów, to jednak absolwenci tych pierwszych, szczególnie z wydziałów technicznych, są wychwytywani na rynku pracy. Około 90% wszystkich Kolegiów Specjalistycznych to szkoły prywatne. W 1994 roku system Kolegiów Specjalistycznych był zreformowany. Od tej pory współpracują one ściśle z uniwersytetami oraz oferują dyplomy z tytułem specjalisty (ang. „Technical Associate”). 

 

5.(d) Wieloprofilowe Szkoły Wyższe (jap. „kakushu gakkō”)

W 2000 roku było w Japonii około 2.361 takich szkół (głównie prywatnych), do których nie wymagano ukończenia szkoły średniej wyższego stopnia. Szkoły te oferują różnorodne kursy w takich dziedzinach jak: leczenie medyczne, edukacja, opieka społeczna, higiena itp.

 

5.(e) Kolegia techniczne (jap. „Kōtō Senmon Gakkō”)

System tych uczelni powstał w 1962 roku, w odpowiedzi na wzrastające potrzeby przemysłu japońskiego. Jest ich obecnie 62. Większość kolegiów technicznych to szkoły państwowe (54), mające za zadanie wyszkolić w ciągu pięcioletniego programu wysoko wykwalifikowanych inżynierów z różnych dziedzin. Zazwyczaj każde kolegium organizuje 3 – 5 wydziałów, do których przyjmuje się po 40 studentów. Kandydatami do nich mogą być absolwenci średnich szkół niższego stopnia. Program nauki w kolegiach jest zorganizowany podobnie jak na uniwersytetach (z wyjątkiem wakacji wiosennych, które tu trwają krócej – 20 dni). Edukacja techniczna opiera się głównie na przeprowadzaniu rozmaitych doświadczeń i ćwiczeń. Około 10% absolwentów tych szkół przenosi się na uniwersytety na drugi bądź trzeci rok nauki.

 

 

6. Studia magisterskie i doktoranckie

Program studiów magisterskich pojawił się w szkolnictwie japońskim po drugiej wojnie światowej. Mimo, że około 60% uniwersytetów prowadzi kursy magisterskie, tylko 9% studentów decyduje się na kontynuowanie nauki, w tym wiele kobiet. Na przykład na uczelniach prywatnych kształciło się w 2000 roku na studiach magisterskich i doktoranckich około 60.000 mężczyzn, podczas gdy kobiet byo ponad 40.000. Ogólnie małe zainteresowanie Japończyków studiami magisterskimi i doktoranckimi wynika z kilku czynników, z których najważniejszy to tradycyjny model zatrudniania nowych pracowników. Wielkie przedsiębiorstwa i instytucje rządowe często wolą zatrudniać absolwentów 4-letnich uniwersytetów, których poddaje się odpowiednim szkoleniom, rozwijającym określone umiejętności pracownika, przydatne w danej firmie lub na danym miejscu pracy. Rzadko poszukuje się do pracy absolwentów z tytułem magistra lub doktora.

 

System szkolnictwa wyższego często jest w Japonii krytykowany. Słyszy się głosy, że studenci dostawszy się na uczelnię nie oddają się intensywnej nauce, ponieważ dyplom końcowy przyznaje sie niejako automatycznie. Poza sesjami egzaminacyjnymi studenci mają właściwie wolną rękę, czy chcą uczęszczać na zajęcia, czy też nie. Cztery lata studiów traktuje się więc jako niewykorzystany właściwie okres życia młodego człowieka. Młodzi Japończycy postulują o zwiększenie liczby wolnych miejsc na uczelnie wyższe i dopuszczenie do nauki także ludzi dojrzałych. Z tą myślą utworzono University of Air, który nie wymagał od kandydatów przejścia egzaminów wstępnych, a jego zasadniczym zadaniem było umożliwić wszystkim Japończykom wolny dostęp do nauki poprzez radio i telewizję.

 

 

7. Edukacja specjalna

Edukację specjalną na poziomie obowiązkowym zorganizowano oficjalnie pod koniec 1980 roku, choć już wcześniej wprowadzano ją powoli w życie. W społeczeństwie, które przedkłada ideę grupy, rodzice dzieci upośledzonych często woleli, aby uczęszczały one do regularnych szkół. Zazwyczaj oznaczało to klasy specjalne w zwykłych szkołach. Wkrótce jednak powstały szkoły specjalne o różnych poziomach edukacyjnych i programach oświatowych dostosowanych do potrzeb dzieci bardziej lub mniej upośledzonych - od przedszkola począwszy, a na szkołach średnich wyższego stopnia skończywszy. Zdarzają się także prywatne szkoły specjalne, ale jest ich stosunkowo niewiele. Zorganizowano także system pomocy dzieciom, do których dojeżdżają nauczyciele.

 

Debaty na temat reform trwają. Japończycy zastanawiają się, jak „zinternacjonalizować” oświatę, jak przygotowywać młodzież do przewidywanych zmian w XXI wieku, oraz jak pomóc tym ludziom, którzy z jakichkolwiek powodów nie mieli możliwości kształcić się na poziomie wyższym. Podejmuje się dyskusje na temat poprawy pomocy grupom młodzieży niepełnosprawnej i mniejszościom narodowym. Wszystkim tym debatom przyświeca idea, że należy w przyszłości położyć nacisk na jakość a nie ilość dostępnych form edukacji   
 

do góry       5